Cel działania
Budowa i wzmacnianie społeczeństwa obywatelskiego poprzez partycypację mieszkańców Katowic w kształtowaniu budżetu miasta.
Opis działania
Budżet Obywatelski w Katowicach to największy budżet obywatelski w przeliczeniu na jednego mieszkańca spośród miast wojewódzkich i jeden z nielicznych ze stale rosnącą frekwencją w głosowaniu mieszkańców.
Budżet Obywatelski w Katowicach został zainaugurowany w 2014 roku. W pierwszej edycji Mieszkańcy decydowali o wydatkowaniu kwoty 10 mln zł podzielonej na 22 funkcjonujące w Katowicach jednostki pomocnicze. Decyzje Prezydenta Miasta Marcina Krupy dotyczące zwiększenia puli środków na Budżet Obywatelski (w 2015 r. do 20 mln zł oraz w 2019 r. do 30 mln zł), realizacja przez Miasto wybranych przez Mieszkańców zadań oraz coroczna ewaluacja, na podstawie której wprowadzane są zmiany w kolejnych edycjach BO budują zaufanie Mieszkańców do Budżetu Obywatelskiego. Ten ewolucyjny charakter zmian procedury zapewnia jej prawidłowy rozwój, co sprawia, że Mieszkańcy coraz chętniej angażują się w katowicki Budżet Obywatelski.
W 2014 r. zgłoszonych zostało 326 zadań, a o wyborze 86 z nich do realizacji zdecydowało 11 256 mieszkańców (4,4% uprawnionych). Dla porównania w 2019 r. zgłoszonych zostało 388 projektów, a o przeznaczeniu do realizacji 152 spośród nich zdecydowało 52 296 mieszkańców (frekwencja wyniosła 18,9% – jeden z najlepszych wyników spośród miast wojewódzkich).
Głównym założeniem tej procedury jest włączenie mieszkańców Katowic w decydowanie o przeznaczeniu części środków z budżetu miasta. To mieszkańcy zgłaszają projekty do katowickiego Budżetu Obywatelskiego, a Urząd Miasta oraz miejskie jednostki organizacyjne dokonują jedynie analizy formalno-prawnej możliwości realizacji tych projektów. Pozytywnie ocenione zadania poddawane są pod ostateczne głosowanie mieszkańców, którzy tym sposobem decydują o ostatecznym przeznaczeniu konkretnych zadań do realizacji, które uznaje się za produkty tego działania.
Ważnym elementem Budżetu Obywatelskiego jest komunikacja na linii Mieszkańcy-Miasto. Komunikacja ta odbywa się w obu kierunkach, dzięki czemu Mieszkańcy uczą się jak działa Miasto (jak wygląda proces inwestycyjny, jakie są ograniczenia prawne itp.), z kolei Miasto dowiaduje się jakie są realne potrzeby Mieszkańców i może je realizować również poza Budżetem Obywatelskim, co jest jego wartością dodaną.
Rezultaty / efekty działania
Na przestrzenii VI dotychczas zrealizowanych edycji Budżetu Obywatelskiego w Katowicach Mieszkańcy zdecydowali o przeznaczeniu do realizacji 751 zadań, spośród których ponad 500 zostało zrealizowanych.
Uczestnicy projektu / Liczba osób zaangażowanych
Co roku w Budżecie Obywatelskim w Katowicach bieże udział kilkadziesiąt tysięcy osób (wnioskodawcy, osoby popierające projekty na etapie ich zgłaszania oraz głosujący). Na co dzień w prowadzenie projektu zaangażowanych jest 8 pracowników Referatu Konsultacji Społecznych i Budżetu Obywatelskiego w Wydziale Komunikacji Spłecznej Urzędu Miasta Katowice, jednak liczba wzrasta na poszczególnych etapach, do ok. 50 pracowników Urzędu Miasta Katowice i miejskich jednostek organizacyjnych zaangażowanych w etap oceny wniosków, czy ok. 100 pracowników UMK zaangażowanych w funkcjonowanie Punktów Stacjonarnych na etapie głosowania.