GZM na tle wybranych obszarów metropolitalnych
Obszary metropolitalne zajmują coraz ważniejsze miejsce w strategicznych dokumentach krajowych. Poniżej przedstawiono zestawienie informacji dot. obszarów metropolitalnych w Polsce. W zestawieniu przedstawiono 12 obszarów metropolitalnych, biorąc pod uwagę 12 miast członkowskich UMP wokół których można wyznaczyć określony granicami obszar metropolitalny na podstawie istniejących stowarzyszeń i związku. Dane statystyczne przygotowano w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego (GUS), agregując dane z poszczególnych gmin członkowskich do poziomu obszaru metropolitalnego. Dla poszczególnych wskaźników wykorzystano najbardziej aktualne dane publikowane przez GUS w Banku Danych Lokalnych (BDL) – dane za rok 2022 i 2021 (stan na 10 lipca 2023 r.). Informacje o członkach służące do zdefiniowania granic obszaru i ilości gmin wchodzących w skład metropolii pozyskano z stron internetowych poszczególnych stowarzyszeń (stan na czerwiec 2022 r.).
Z pełnym raportem zawierającym informacje o obszarach metropolitalnych i ich porównaniu do ZIT i NUTS można zapoznać się TUTAJ oraz w menu Analizy - Raporty.
Z pełnym raportem zawierającym informacje o obszarach metropolitalnych i ich porównaniu do ZIT i NUTS można zapoznać się TUTAJ oraz w menu Analizy - Raporty.
Aktualizacja: 11.01.2024
Delimitacja obszarów metropolitalnych, czyli określenie ich zasięgu terytorialnego i tym samym liczby mieszkańców, jest jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii na temat metropolii. W Polsce nie ma jednej oficjalnie przyjętej koncepcji wyznaczania obszaru metropolitalnego. Należy pamiętać, że obszar metropolitalny to z definicji nie tylko samo centrum metropolii – czyli jej wysoko zurbanizowane miasta i dzielnice, ale cały obszar funkcjonalny, będący układem wzajemnie zależnych działań z zakresu produkcji, wymiany, konsumpcji i administracji.
W zestawieniu przedstawiono 12 obszarów metropolitalnych, biorąc pod uwagę 12 miast członkowskich UMP wokół których można wyznaczyć określony granicami obszar metropolitalny na podstawie istniejących stowarzyszeń i związku.
Na podstawie zebranych informacji ustalono, że obszary metropolitalne Polski zajmują ok. 39 tys. km2 (co stanowi ok. 12,5% powierzchni kraju), a zamieszkuje je ok. 14,3 mln mieszkańców (co stanowi ok. 37,8% ludności kraju).
Dane statystyczne (wykresy)
POWIERZCHNIA
w km²
GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA
w os./km²
LUDNOŚĆ
w tys.
ODSETEK LUDNOŚCI MIEJSKIEJ
w %
PRZYROST NATURALNY NA 1000 LUDNOŚCI
w os.
PRACUJĄCY NA 1000 LUDNOŚCI
w os.
DUŻE PODMIOTY GOSPODARCZE
zatrudniające powyżej 250 pracowników
TERENY ZIELENI NA 1 MIESZKAŃCA
w m²
Tabele porównawcze
Porównanie powierzchni i liczby gmin członkowskich wg typu gmin
| Lp. | Nazwa | Powierzchnia [km²] | Liczba członków | Liczba gmin ogółem | Liczba miast na prawach powiatu | Liczba gmin miejskich | Liczba gmin miejsko-wiejskich | Liczba gmin wiejskich | Powiaty członkowskie |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia | 2 555 | 41 | 41 | 13 | 13 | 2 | 13 | 0 |
| 2. | Białostocki Obszar Funkcjonalny | 1 729 | 10 | 10 | 1 | 0 | 6 | 3 | 0 |
| 3. | Metropolia Bydgoszcz | 3 337 | 20 | 18 | 1 | 0 | 10 | 7 | 2 |
| 4. | Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot | 5 874 | 61 | 52 | 3 | 10 | 9 | 30 | 9 |
| 5. | Metropolia Krakowska | 1 277 | 15 | 15 | 1 | 0 | 4 | 10 | 0 |
| 6. | Lubelski Obszar Metropolitalny | 2 233 | 26 | 22 | 1 | 2 | 5 | 14 | 4 |
| 7. | Łódzki Obszar Metropolitalny | 2 330 | 30 | 26 | 1 | 6 | 6 | 13 | 4 |
| 8. | Metropolia Poznań | 3 081 | 23 | 22 | 1 | 2 | 12 | 7 | 1 |
| 9. | Rzeszowski Obszar Funkcjonalny | 1 211 | 15 | 15 | 1 | 1 | 4 | 9 | 0 |
| 10. | Szczeciński Obszar Metropolitalny | 2 799 | 15 | 13 | 2 | 1 | 5 | 5 | 2 |
| 11. | Metropolia Warszawska | 6 105 | 75 | 70 | 1 | 14 | 22 | 33 | 5 |
| 12. | Wrocławski Obszar Metropolitalny | 6 725 | 44 | 44 | 1 | 2 | 19 | 22 | 0 |
Wskaźniki o charakterze demograficznym
| Lp. | Nazwa | Liczba ludności [2022] | Gęstość zaludnienia [2022] | Odsetek ludności miejskiej [2022] | Przyrost naturalny na 1000 ludności [2021] | Współczynnik obciążenia demograficznego [2022] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia | 2 142 838 | 839 | 93,1 | -6,52 | 64,39 |
| 2. | Białostocki Obszar Funkcjonalny | 424 808 | 246 | 80,4 | -0,95 | 60,72 |
| 3. | Metropolia Bydgoszcz | 593 190 | 178 | 70,6 | -4,35 | 62,96 |
| 4. | Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot | 1 610 344 | 274 | 70,8 | -1,50 | 60,74 |
| 5. | Metropolia Krakowska | 1 132 625 | 887 | 77,1 | -0,25 | 57,75 |
| 6. | Lubelski Obszar Metropolitalny | 613 277 | 275 | 69,2 | -2,66 | 62,85 |
| 7. | Łódzki Obszar Metropolitalny | 1 041 076 | 447 | 85,1 | -7,18 | 68,34 |
| 8. | Metropolia Poznań | 1 100 854 | 357 | 67,7 | -0,43 | 59,13 |
| 9. | Rzeszowski Obszar Funkcjonalny | 398 267 | 329 | 59,8 | 0,05 | 60,19 |
| 10. | Szczeciński Obszar Metropolitalny | 679 860 | 243 | 84,3 | -4,69 | 63,01 |
| 11. | Metropolia Warszawska | 3 258 883 | 534 | 79,5 | -1,02 | 61,00 |
| 12. | Wrocławski Obszar Metropolitalny | 1 309 977 | 195 | 68,4 | -1,41 | 59,31 |
Wskaźniki o charakterze społeczno-gospodarczym
| Lp. | Nazwa | Pracujący na 1000 ludności [2021] | Duże podmioty gospodarcze (powyżej 250 pracowników) [2022] | Mieszkania oddane do użytkowania na 1000 mieszkańców [2022] | Tereny zieleni na 1 mieszkańca [m²] [2021] |
|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia | 315 | 325 | 4 | 27,7 |
| 2. | Białostocki Obszar Funkcjonalny | 265 | 54 | 9 | 14,2 |
| 3. | Metropolia Bydgoszcz | 287 | 77 | 7 | 17,4 |
| 4. | Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot | 266 | 178 | 10 | 14,8 |
| 5. | Metropolia Krakowska | 403 | 215 | 12 | 18,8 |
| 6. | Lubelski Obszar Metropolitalny | 281 | 69 | 8 | 20,2 |
| 7. | Łódzki Obszar Metropolitalny | 320 | 131 | 8 | 20,3 |
| 8. | Metropolia Poznań | 382 | 217 | 11 | 17,6 |
| 9. | Rzeszowski Obszar Funkcjonalny | 334 | 60 | 12 | 45,9 |
| 10. | Szczeciński Obszar Metropolitalny | 287 | 77 | 8 | 15,2 |
| 11. | Metropolia Warszawska | 402 | 877 | 10 | 14,3 |
| 12. | Wrocławski Obszar Metropolitalny | 347 | 206 | 12 | 21,3 |
Wskaźniki o charakterze metropolitalnym
| Lp. | Nazwa | Uczelnie (macierzyste, bez filii) [2021] | Udział studentów w liczbie studentów w kraju [2021] | Udział turystów zagranicznych w liczbie turystów zagranicznych w kraju [2022] | Hotele 4 i 5 gwiazdkowe [2022] | Liczba uczestników imprez masowych [2022] | Liczba teatrów [2022] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia | 18 | 7,5 | 4,2 | 21 | 2 733 568 | 9 |
| 2. | Białostocki Obszar Funkcjonalny | 8 | 2,0 | 1,1 | 6 | 206 881 | 5 |
| 3. | Metropolia Bydgoszcz | 7 | 2,0 | 0,5 | 8 | 473 185 | 3 |
| 4. | Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot | 19 | 6,7 | 6,8 | 45 | 1 587 692 | 8 |
| 5. | Metropolia Krakowska | 18 | 10,7 | 15,7 | 70 | 1 264 297 | 15 |
| 6. | Lubelski Obszar Metropolitalny | 9 | 4,9 | 1,7 | 7 | 527 095 | 3 |
| 7. | Łódzki Obszar Metropolitalny | 17 | 5,4 | 1,6 | 10 | 1 209 868 | 8 |
| 8. | Metropolia Poznań | 22 | 8,4 | 2,8 | 19 | 1 610 236 | 7 |
| 9. | Rzeszowski Obszar Funkcjonalny | 5 | 2,9 | 2,1 | 10 | 371 654 | 3 |
| 10. | Szczeciński Obszar Metropolitalny | 10 | 2,5 | 6,6 | 13 | 550 564 | 5 |
| 11. | Metropolia Warszawska | 67 | 19,1 | 23,5 | 52 | 2 785 075 | 26 |
| 12. | Wrocławski Obszar Metropolitalny | 25 | 8,8 | 4,9 | 24 | 1 553 034 | 7 |
Udostępnij artykuł
