Metropolitalne Obserwatorium Społeczno-Ekonomiczne
Metropolitalne Obserwatorium Społeczno-Ekonomiczne to projekt wynikający z Programu Działań Strategicznych do roku 2022 (przyjętego uchwałą XII/73/2018 Zgromadzenia GZM z dnia 30 listopada 2018 r.), kontynuowany w ramach Metropolitalnego Programu Działań Strategicznych przyjętego w czerwcu 2023 r. Celem Obserwatorium jest gromadzenie, przetwarzanie i analiza danych publicznych dotyczących GZM oraz monitorowanie zmian i procesów w niej zachodzących. Pozyskane dane mają wspierać proces programowania rozwoju społeczno-gospodarczego GZM, a także służyć merytorycznemu wsparciu poszczególnych Departamentów Urzędu Metropolitalnego. Zakres tematyczny zbieranych danych pozwala na podstawową charakterystykę gmin i całego obszaru GZM m.in. w zakresie takich aspektów jak: demografia, finanse, gospodarka, infrastruktura, środowisko, społeczeństwo.
Portal InfoGZM to podstawowy element Obserwatorium, stanowiący platformę udostępniania i wizualizowania zbieranych danych, z wykorzystaniem takich form prezentacji jak: mapy, wykresy, kartogramy, tabele, zestawienia. To rozwiązanie inne w swojej formie niż statystyka publiczna czy platforma otwartych danych. Gromadzone dane pochodzą m.in. z ww. źródeł, jednak nie są publikowane w surowej formie lecz poddane są analizie i wizualizacji. Ułatwia to znacznie odbiorcy interpretację i czytelność zbiorów danych (typu infografiki, mapy, kartogramy, wykresy, itp.). Jest największą bazą wiedzy na temat GZM, a dzięki swojej atrakcyjnej formie i stałemu wzbogacaniu o nowe informacje może zainteresować zarówno urzędy gmin i administracji publicznej, pracowników naukowych, środowisko biznesu, jak również mieszkańców, studentów czy organizacje pozarządowe – wszystkich którzy chcą zwiększyć wiedzę o GZM i są zainteresowani jej rozwojem.
Struktura Portalu obejmuje kilka części:
- InfoMapa: zbiorcza mapa, „otwierająca Portal”, zawierająca podstawowe informacje o całej GZM i jej gminach oraz dane dot. populacji, powierzchni, włodarzy, a także odnośniki do stron www oraz BIP każdej gminy członkowskiej;
- Statystyki: najszersza baza informacji o gminach GZM, zawierająca ponad 250 zbiorów danych, w sześciu grupach tematycznych: demografia, finanse, gospodarka, infrastruktura, środowisko i społeczeństwo (dane dotyczą m.in. takich zagadnień jak: migracje, budżety gmin, podmioty gospodarcze, drogi rowerowe, czy infrastruktura mieszkaniowa i komunalna).
- Mapy: zakładka zawierająca mapy interaktywne i statyczne, prezentujące sytuację w GZM w ujęciu przestrzennym; znajdują się tu m.in.: informacje na temat rozmieszczenia ludności i dynamiki zmian w liczbie mieszkańców; mapa kierunków zagospodarowania przestrzennego dla wszystkich 41 gin członkowskich; portal GreenGZM z parkami i skwerami na tle kompleksów leśnych i terenów prawnie chronionych; miasto 15-minutowe czyli dostępność przestrzenna; mapa przepływów ludności związanych z zatrudnieniem, mapa infrastruktury kolejowej, czy mapa stacji ładowania samochodów elektrycznych (obie prezentując istniejące i planowane elementy systemu).
- Analizy: zakładka zawierająca tematyczne raporty i opracowania dotyczące sytuacji na rynku mieszkaniowym, sytuacji na rynku pracy, czy analiza budżetów gmin GZM, a także 80 wskaźników zrównoważonego rozwoju, przedstawiających sytuację w GZM w latach 2012-2019 i raporty nt. gospodarowania wodami czy jakości powietrza.
- Publikacje: zakładka w której umieszczane są wszelkiego rodzaju opracowania/publikacje dotyczące GZM, opracowane przez departamenty GZM, jak również materiały zewnętrzne.
Historia Portalu InfoGZM
Portal InfoGZM został w swojej pierwotnej formie opracowany w ramach prac własnych Departamentu Strategii i Polityki Przestrzennej, jako autorski projekt bazujący na wiedzy i umiejętnościach pracowników. Pozwoliło to na testowanie różnego typu rozwiązań, wypracowanie odpowiedniej struktury Portalu i sprawdzenie różnych form prezentacji danych, bez konieczności ponoszenia kosztów finansowych. W początkowym okresie Portal zawierał dużo mniejszy niż obecnie zakres prezentowanych danych. Kolejne elementy dodawane były w miarę potrzeb lub konieczności zaprezentowania nowych danych w ciekawej formie. Prace własne pracowników Departamentu zarówno pod kątem informatycznym, jak i analitycznym, pozwoliły na jego rozwój.
Po ponad 3 latach funkcjonowania, na skutek znacznego rozwoju Portalu (dodawanie nowych podstron i form prezentacji danych), zaistniała potrzeba modernizacji obecnych rozwiązań, w celu łatwiejszego bieżącego zarządzania Portalem pod kątem technicznym, a także w celu umożliwienia pracownikom publikowania zgromadzonych danych bez posiadania umiejętności programistycznych. Wsparcie firmy Fooz specjalizującej się w rozwiązaniach z zakresu WordPress, dotyczyło wdrożenia systemu CMS (systemu zarządzania treścią) umożliwiającego łatwiejsze zarządzanie portalem, poprawę interfejsu użytkownika i kwestii związanych z user experience (UX), a także stworzenie wersji responsywnej (zapewniającej odpowiednie wyświetlanie Portalu na różnych urządzeniach) i dodanie narzędzi ułatwiających korzystanie z Portalu dla osób z niepełnosprawnościami. Dzięki własnym doświadczeniom i sprecyzowanym oczekiwaniom łatwiej było zaprogramować pożądane zmiany w nowej wersji Portalu.
Zachęcamy do korzystania z InfoGZM i śledzenia prac Metropolitalnego Obserwatorium Społeczno-Ekonomicznego!
